RE: Kandydaci na radnych powiatu
1. Ogólne pojęcie samorządu, samorząd terytorialny.
Samorząd to, ustalony prawem zakres kompetencji do samodzielnego rozstrzygania spraw określonej społeczności. Reprezentuje jej interesy wobec organów państwa i wykonuje zadania określone przez ustawy, umowy lub porozumienia. W Polsce członkiem samorządu staje się z mocy ustawy. Każdy obywatel ma obowiązek do należenia do samorządu, ponieważ jest to warunek wykonywania określonych działań lub zawodów.
Samorząd ma osobowość prawną. Nadzór nad nim sprawują organy administracji rządowej.
Samorząd terytorialny obejmuje wszystkie osoby zamieszkujące na terenie określonej jednostki podziału terytorialnego. To forma organizacji społeczności lokalnych powołana do kierowania i zarządzania sprawami publicznymi, w interesie mieszkańców. Działa we wszystkich systemach demokratycznych. W związku z reformą podziału administracyjnego kraju od 01.01.1999 roku nastąpiły zmiany dotyczące samorządu terytorialnego w celu zapewnienia mieszkańcom większego wpływu na podejmowane decyzje lokalne.
2.Powiat - ogólna charakterystyka.
Przez powiat należy rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium . Jest, zatem prawnie zorganizowanym związkiem terytorialnym osób go zamieszkujących. W ustawie o samorządzie powiatowym wyróżniono dwie kategorie powiatów. Powiat jako jednostka zasadniczego podziału terytorialnego obejmuje cale obszary graniczących ze sobą gmin albo cały obszar na prawach powiatu . Wynika z tego, iż ustawa o samorządzie powiatowym wyróżnia dwa typy powiatów:
A) powiat ziemski ( choć ustawa tej nazwy nie używa) – obejmujący graniczące ze sobą gminy,
B) miasto na prawach powiatu (powiat grodzki) .
Zadania powiatu określa art. 4 ustawy powiatowej, według którego powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
infrastruktury technicznej (np.: transport i drogi publiczne);
infrastruktury społecznej (np.: edukacja publiczna, kultura fizyczna i turystyka, promocja powiatu);
porządku i bezpieczeństwa publicznego (ochrona przeciwpowodziowa, przeciwpożarowa);
ład przestrzenny i ekologiczny (geodezja, zagospodarowanie przestrzenne i nadzór budowlany);
Powiat wykonuje ustawowe zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność .
3.Rada powiatu.
Rada jest podstawowym organem samorządu terytorialnego wyłonionym w drodze wyborów. Rada powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym powiatu. Jako organ stanowiący może na podstawie upoważnień ustawowych podejmować uchwały prawne wiążące ich adresatów. Adresatami uchwał mogą być mieszkańcy powiatu, organy powiatu bądź tez inne podmioty działające na terenie powiatu. Natomiast jako organ kontrolny rada powiatu może kontrolować działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych.
Ż kompetencje rady powiatu:
1) stanowienie aktów prawa miejscowego, miejscowego tym statusu powiatu,
2) wybór i odwoływanie zarządu oraz ustalenie wynagrodzenia jego przewodniczącego,
3) powoływanie i odwoływanie, na wniosek starosty, sekretarza i skarbnika powiatu, który jest również głównym księgowym budżetu,
4) stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym z działalności finansowej,
5) uchwalanie budżetu powiatu,
6) rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowania uchwały w sprawie absolutorium dla zarządu z tego tytułu,
7) podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami,
8) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących:
- zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż 3 lata, o ile ustawy szczególnie nie stanowią inaczej,
- emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,
- zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,
- ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym,
- zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę,
- tworzenia i przystępowania do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni oraz ich rozwiązywania lub występowania z nich,
- tworzenia i przystępowania do spółek, ich rozwiązywania lub występowania z nich oraz określania zasad wnoszenia, cofania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,
- współdziałania z innymi powiatami i z gminami, jeżeli związane jest to z koniecznością wydzielenia majątku,
- tworzenia, przekształcania i likwidacji jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
9) podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej oraz w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych gminom lub województwu,
10) określanie wysokości sumy, do której zarząd może samodzielnie zaciągnąć zobowiązania,
11) podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych,
12) uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego,
13) uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
14) podejmowanie uchwał w sprawach herbu i flagi powiatu,
15) podejmowanie uchwał w sprawach zasad udzielania stypendiów dla uczniów
i studentów,
16) podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady powiatu .
Ż wybory do rady powiatu
Kadencja rady trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów. Wybory do rad zarządza się nie później niż na 30 dni przed upływem kadencji rad. Datę wyborów wyznacza się na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 60 dni po upływie kadencji rad .
Wybory do rad powiatów są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym . W wyborach głosować można tylko osobiście i tylko jeden raz . Czynne prawo wyborcze do rady powiatu ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów skończy 18 lat i stale zamieszkuje na obszarze powiatu. Przy ustaleniu faktu stałego zamieszkania stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego . Można kandydować tylko do jednej rady powiatu. Oznacza to, iż nie można jednocześnie kandydować do rady gminy czy też sejmiku województwa. O wyborze radnego powiatowego rozstrzyga liczba ważnie oddanych głosów na poszczególne listy kandydatów.
Ż przewodniczący rady powiatu
Rada powiatu wybiera ze swojego grona przewodniczącego i 1 lub 2 wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu rady. Funkcji tych nie można łączyć z członkostwem w zarządzie powiatu. Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady może nastąpić na wniosek, co najmniej ¼ ustawowego składu rady powiatu. Wyłącznym zadaniem przewodniczącego jest organizowanie pracy rady, zwoływanie sesji oraz przewodniczenie obradom. Przewodniczący rady oraz jego zastępcy nie są organami powiatu. Nie maja, zatem prawa reprezentowania powiatu na zewnątrz.
Ż radny – prawa i obowiązki
Radny nie jest organem powiatu, lecz jedynie członkiem organu kolegialnego. Przed objęciem mandatu składa ślubowanie:
„Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny, wspólnoty samorządowej powiatu i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej”.
Liczba radnych:
- 20 radnych - powiat do 40000 mieszkańców,
- po 5 radnych - na każde rozpoczęte 20000 mieszkańców,
- ale nie więcej niż 60 radnych.
Mandat radnego jest mandatem wolnym, radny nie jest związany instrukcjami (poleceniami) wyborców, nie ma obowiązku składać im sprawozdań ze swojej działalności, a wyborcy nie mają możliwości odwołania go. Jedyną sankcją, jaką mogą zastosować, jest nie wybranie w kolejnych wyborach.
· wygaśnięcie mandatu następuje wskutek: odmowy złożenia ślubowania, utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów, pisemnego zrzeczenia się mandatu, śmierci, prawomocnego wyroku sądu orzeczonego za przestępstwo popełnione z winy umyślnej. Stwierdza go rada powiatu w drodze uchwały, najpóźniej w 3 miesiące od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.
· obowiązki radnego - w swej działalności powinien kierować się dobrem wspólnoty samorządowej, którą reprezentuje. Powinien utrzymywać więź z mieszkańcami, przyjmować ich postulaty i przekazywać je organom jednostki samorządu terytorialnego do rozpatrzenia. Zobowiązany jest ponadto do brania udziału w pracach organów jednostek samorządu terytorialnego oraz instytucji samorządowych lub jednostek organizacyjnych powiatowych, do których został wybrany lub desygnowany.
· oświadczenia o stanie majątkowym - radny zobowiązany jest składać oświadczenie zawierające w szczególności informacje o zasobach pieniężnych, nieruchomościach, udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego oraz o nabyciu mienia od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, które podlegało zbyciu w drodze przetargu, a także dane o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz dotyczące zajmowania stanowisk w spółkach prawa handlowego. Oświadczenie powinno zawierać informacje dotyczące majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską.
· zakazy - mandatu radnego powiatu i mandatu radnego województwa nie można łączyć z mandatem radnego innego stopnia samorządu terytorialnego. Radny powiatu i nie może brać udziału w głosowaniu w sprawach, które dotyczą jego interesu prawnego.
Z radnym nie może być nawiązywany stosunek pracy w starostwie powiatowym, w którym radny uzyskał mandat, z wyjątkiem radnych wybranych do zarządu, z którymi stosunek pracy nawiązywany jest na podstawie wyboru.
Radny nie może również pełnić funkcji kierownika powiatowej jednostki organizacyjnej. Nawiązanie stosunku pracy w jednym z powyższych przypadków jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu. W związku z wymienionymi zakazami osoba wybrana na radnego przed przystąpieniem do wykonywania mandatu obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Niezłożenie przez radnego wniosku jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu. Radni nie mogą podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu. Nie mogą również powoływać się na swój mandat w związku z podjętymi dodatkowymi zajęciami bądź działalnością gospodarczą, prowadzoną na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami.
Radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
Radni nie mogą być członkami władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikami handlowymi spółek prawa handlowego z udziałem powiatowych osób prawnych lub podmiotów gospodarczych, w których uczestniczą takie osoby. Wybór lub powołanie radnego do tych władz są z mocy prawa nieważne. Radni nie mogą posiadać pakietu większego niż 10 proc. udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego z udziałem powiatowych osób prawnych lub podmiotów gospodarczych, w których uczestniczą takie osoby. Udziały lub akcje przekraczające ten pakiet powinny być zbyte przez radnego przed pierwszą sesją rady powiatu, a w razie niezbycia ich nie uczestniczą one przez okres sprawowania mandatu i dwóch lat po jego wygaśnięciu w wykonywaniu przysługujących z nich uprawnień (prawa głosu, prawa do dywidendy, prawa do podziału majątku, prawa poboru).
· uprawnienia radnego - z racji wykonywanej funkcji radnemu przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Ochronie podlega również stosunek pracy radnego, jego rozwiązanie wymaga uprzedniej zgody rady powiatu , której radny jest członkiem. Mają one obowiązek odmówić zgody, jeżeli podstawą rozwiązania są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu. Ponadto pracodawca ma obowiązek zwolnić radnego od pracy zawodowej w celu umożliwienia mu brania udziału w pracach organów jednostki samorządu terytorialnego, w której sprawuje mandat. Za okres zwolnienia z pracy radnego nie ma prawa do wynagrodzenia. Radny ma prawo do diety
Ż typy sesji, komisje rady
Rada powiatu jako organ kolegialny pracuje w trybie sesyjnym.
Można wyróżnić sesje:
● zwyczajne – zwoływane przez przewodniczącego w miarę potrzeby, co najmniej jednak raz na kwartał; pierwszą sesję nowo wybranej rady zwołuje przewodniczący rady poprzedniej kadencji w terminie nie dłuższym niż 7 dni po ogłoszeniu zbiorczych
wyników wyborów do rad powiatów,
● nadzwyczajne – zwoływane przez przewodniczącego na wniosek, co najmniej ¼ ustawowego składu rady lub zarządu, w ciągu 7 dni od złożenia wniosku.
Organami wewnętrznymi rady są komisje. Szczególną pozycję zajmuje komisja rewizyjna. Jest to komisja obligatoryjna, powoływana w każdym powiecie. W jej skład wchodzą wyłącznie radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych będących członkami zarządu oraz pełniących funkcje przewodniczącego bądź wiceprzewodniczącego rady powiatu. Komisja rewizyjna kontroluje w imieniu rady działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, opiniuje wykonanie budżetu powiatu i występuje z wnioskiem do rady powiatu w sprawie udzielenia lub nieudzielania absolutorium zarządowi,
a także wykonuje inne zadania kontrolne zlecone przez radę powiatu.
Ponadto rada powiatu może powoływać ze swojego grona komisje:
- stałe – działające przez cały okres kadencji rady;
- doraźne – do określonych zadań, wykraczających poza zakres działań komisji stałych.
Rada ustala przedmiot i działania oraz skład osobowy komisji, zaś komisje podlegają radzie powiatu w całym zakresie swojej działalności, przedkładają jej swoje plany pracy i sprawozdania z działalności.
W skład komisji rady mogą wchodzić wyłącznie radni, również pełniący funkcje przewodniczącego rady i zastępcy oraz wchodzący w skład zarządu. Z tytułu pracy w komisji przysługuje radnemu dieta
4. Zarząd powiatu.
Zarząd jest kolegialnym organem wykonawczym powiatu. W skład zarządu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Członkostwa w zarządzie powiatu nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego, terytorialnego mandatem posła albo senatora oraz z zatrudnieniem
w administracji rządowej.
Rada powiatu wybiera starostę oraz na jego wniosek pozostałych członków zarządu powiatu w liczbie 3-5 osób ( w tym starostę i wicestarostę), wicestarosta ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Wyboru dokonuje się bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym .Kandydatów na członków zarządu zgłasza wyłącznie starosta. Zarząd powiatu działa do dnia wyboru nowego zarządu(art. 28). Przepis ten ma za zadanie zapewnienie ciągłości działania organu wykonawczego powiatu. Ponadto gwarantuje on, iż nowo wybrana rada będzie mogła dokonać wyboru swojego organu wykonawczego. Jeżeli jednak rada powiatu nie dokona wyboru zarządu w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów, ulega rozwiązaniu z mocy prawa. Podjęcie przez radę powiatu uchwały w sprawie nie udzielenia zarządowi absolutorium jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu. Wniosek taki rozpoznaje się na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia przedmiotowej uchwały, po zapoznaniu się z opiniami komisji rewizyjnej, regionalnej izby obrachunkowej oraz uchwałą RIO w sprawie uchwały o nieudzielaniu zarządowi absolutorium .
Odwołanie starosty albo złożenia przez niego rezygnacji jest, odpowiednio, równoznaczne z odwołaniem całego zarządu powiatu albo złożeniem przez ten zarząd rezygnacji. Rada powiatu może na uzasadniony wniosek starosty odwołać poszczególnych członków zarządu zwykłą większością głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. W razie odwołania lub rezygnacji zarządu powiatu rada dokonuje wyboru nowego zarządu w ciągu 3 miesięcy po odwołaniu, bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady w głosowaniu tajnym.
5. Starosta jako przewodniczący zarządu.
Zadania starosty określa w sposób generalny art.34 ust.1 ustawy o samorządzie powiatowym: „Starosta organizuje pracę zarządu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.”
Do zadań starosty w okresie organizowania pracy zarządu powiatu należy w szczególności:
1) przygotowanie projektu porządku obrad zarządu,
2) określanie czasu i miejsca posiedzenia zarządu,
3) przygotowanie materiałów do projektowanego porządku obrad,
4) zapewnienie obsługi posiedzenia zarządu,
5) zwoływanie posiedzeń zarządu,
6) przewodniczenie obradom zarządu.
Z posiedzenia zarządu sporządza się protokół, który podpisują wszyscy członkowie zarządu uczestniczący w posiedzeniu.
Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.
Organizacje i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu. Natomiast organizację i zasady funkcjonowania jednostek organizacyjnych powiatu określają regulaminy organizacyjne uchwalane przez zarząd powiatu.
Literatura:
1. Ewa I. Nowacka „Samorząd terytorialny w administracji publicznej”
2. J.P. Tarno, M. Sieniuć „Samorząd terytorialny w Polsce”
3. Z. Leoński „Samorząd terytorialny w RP”
4. J. Sulimierski, J.P. Tarno „Samorząd terytorialny po reformie ustrojowej państwa”
5. B. Dolnicki „Samorząd terytorialny”
6. R. Seidel „elementy prawa”
7. J. Lewandowski „Elementy prawa
8. Ustawa z dnia 8 marca 1998r. o samorządzie powiatowym.
9.
http://www.prawo.hoga.pl/3_akty_prawne.asp
10.
http://www.abc.com.pl/serwis/du/1998/0578.htm
11.
http://www.administracja.info/tabela.doc
12.
http://www.jedrzejow.finn.pl/index.jsp?bipkod=/002/002
13.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rada_powiatu
14.http://www.pkw.gov.pl/index.jsp?place=Lead4&news_cat_id=13&news_id=128&layout=1&page=text
15.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:P...istracyjne
16.
http://prawo.interia.pl/spoleczny/administracja?aid=6569&s=4
17.
http://odl.celodin.org/cd/pl/pdf/1_4.pdf
Źródło:
http://www.sciaga.pl/tekst/74351-75-praw...dy_powiatu
Edit - usunięto puste pole w poście
wiara+nadzieja+miłość=szczęście...
wiem, że nic nie wiem...
![[-]](https://zyrardow24h.eu/images/netpen/collapse.gif)
![[-]](/images/netpen/collapse.png "[-]")
