24.05.2010 11:45
Stereoskopia (fotografia trójwymiarowa)
Ostatnio zrobiło się głośno o tej dziedzinie... a szczególnie po filmach "Avatar", "Alicja w krainie czarów", które biją rekordy popularności, dzięki "nowatorskiej" technice 3D.Jest to technika spektakularna, ale na pewno nie nowatorska
Fotografia Trójwymiarowa (Stereoskopia) jest tak "stara" jak sama dziedzina fotografii. Za datę przyjmuje się ok. 1849r (datę zbudowania pierwszego przyrządu do przeglądania zdjęć stereo) czyli 23 lata od daty przyjętej za powstanie pierwszego zdjęcia - 1826.
aparat stereo 1860 (sir David Browster)
stereoskop Holmsa (przeglądarka do odglądu zdjęć stereo)
Jak się nad tym zastanawiam to ten czas rysuje się w mojej wyobraźni jako najbardziej płodny czas w historii fotografii. Prawie równolegle obok siebie powstawały i rozwijały się, fotografia (1826), fotografia trójwymiarowa (1849), film (1901). Powstanie fotografii trójwymiarowej było niemal nieuniknione, ponieważ już od dawna człowiek zauważał że obydwa jego oczy nie widzą identycznego obrazu, każde oko ma swoje pole widzenia, które co prawda różni się tylko nieznacznie, ale nieznaczność ta odpowiedzialna jest za nasze trójwymiarowe postrzeganie świata. Wrażenie trójwymiarowości przestrzeni dla człowieka jest najintensywniejsze dla obiektów położonych parę/paręnaście metrów od patrzącego, dalsze obiekty widzimy bardziej płasko. Ale jeżeli mielibyśmy możliwość rozsunięcia swoich oczu na odległość większą niż nasze standardowe ok. 6-7cm ujawniła by się nam trójwymiarowa dalsza przestrzeń np. trójwymiarowe góry . Człowiek nie ma takiego mechanizmu w sobie, ale przy pomocy techniki fotograficznej takie zdjęcia można wykonać.
Przed powstaniem pierwszego filmu fotografia trójwymiarowa święciła największą popularność. Pod koniec XIX wieku w Niemczech stworzono pierwszy fotoplastikon, urządzenie pozwalające na oglądanie 24-25 osobom w jednym czasie fotografii trójwymiarowych.
.
"Fotoplastykon był zwykle pomieszczeniem przedzielonym ścianą, w którym umiejscowione były wizjery do oglądania fotografii. Mechanizm przesuwczy co kilka sekund podawał nowe fotografie przed wizjer, dzięki czemu uzyskiwaliśmy efekt uzyskiwany przy oglądaniu później stworzonej diaporamy. Fotoplastykon był pierwowzorem filmu, prezentował jednak tylko statyczne obrazy w wizjerze. Z reguły fotoplastykon posiadał co najmniej trzy stanowiska do oglądania zdjęć."(wikipedia)
Głównym tematem fotografii w fotoplastikonach była fotografia podróżnicza. Można było siedząc wygodnie oglądać realistyczne obrazy z kolonialnych krajów. Po roku 1901 i pierwszym pokazie filmu braci Lumiere popularność fotoplastikonów, a tym samym fotografii stereo znacznie spadła. I tym samym kino wyparło fotografię stereo, choć były to całkiem inne media.
sakron.piwko.pl/prolog.html więcej o fotoplastikonie
Do dzisiaj istnieje sporo fotoplastikonów na całym świecie, w Polsce jest ich 4-5. Najbardziej znany znajduje się w Warszawie, i jest to jedyny fotoplasikon na świecie stojący w miejscu w którym został pierwotnie wybudowany. Tym którzy jeszcze nie byli polecam