Zbrodnie Niemców na żyrardowianach wobec klęsk Rzeszy egzekucja 24 osób 18.11.1943

W listopadzie 1943 roku do już działającej na terenie Żyrardowa żandarmerii, dodano dwudziestu członków 11 kompanii 3 batalionu 22 pułku policji „Schupo” odkomenderowano z dopiero co spacyfikowanego getta warszawskiego w celu zaprowadzenia porządku w mieście i okolicy. Rozpoczyna się kolejny czarny i mroczny okres w historii Żyrardowa, morderstwa, terror i egzekucje, a wszystko to wychodziło  z willi „Wanda”, gdzie stacjonowali mordercy. Początkowo komendantem posterunku został mianowany oberwachtmeister Joseph Hottinger, a jego zastępcą hauptwachtmeister Karl Amman. Rozpoczął się wówczas terror na niespotykaną w mieście skalę i rozmach. Permanentne łapanki, aresztowania i doraźne egzekucje. Wywózki na wydmy międzyborowskie, czy do lasu mszczonowskiego, a tam rozstrzeliwania. Kto od razu trafił do lasu bądź na wydmy miał o tyle szczęścia, że nie był poddawany bestialskim torturom. Niestety wielu katowano w willi „Wanda”, przetrzymywano w komórkach Błaszczyńskiego przerobionych na areszt śledczy, a znajdujących się przy ulicy Bohaterów, przesłuchiwano wiele dni niewinnych mieszkańców i poddawano wielogodzinnym przesłuchaniom, aby zmaltretowanych i bliskich śmierci wywozić do lasu i pod pozorem ucieczki zabijać.

Co tydzień, zgodnie z niemieckim porządkiem, wysyłano raporty do dowódcy kompanii Waschowa, wskazując postępy w eliminowaniu niebezpiecznych jednostek, czy to wykonując egzekucje, czy odsyłając do SD do Warszawy w celu dalszych przesłuchań.

https://miastojednejfabryki.blogspot.com...-z-ss.html

Najtragiczniejszym wydarzeniem była egzekucja 24 osób pod murem. Jednocześnie odbyła się egzekucja 20 osób w Grodzisku Maz.

Dwudziestu czterech obywateli pojmanych kilka tygodni wcześniej na fali zakrojonych na szeroką skalę łapanek przetaczających się jak walec przez Generalna Gubernię. Dowieziono ich z Pawiaka, oskarżając o działanie na niekorzyść Rzeszy. Wiadomym było, że jest to jednak typowa akcja odwetowa, odwet za wcześniejszą śmierć żołnierza niemieckiego oraz ranienie dwóch innych. Można domniemywać, iż chodzi o nieudany zamach na Paprzyckiego, a konkretnie pomylenie jego osoby z Berentem, którego zastrzelili Skrowaczewski z Wolskim ps. Wilk"

http://miastojednejfabryki.blogspot.com/...murem.html

Lista zamordowanych:
Stefan Zieliński 6.VIII.1892 (lat 51)
Zygmunt Engelholm 20.IV.1895 (lat 48)
Kazimierz Bieganowski 21.II.1900 (lat 43)
Henryk Ekielski 29.VI.1894 (lat 49)
Stanisław Majorek 23.III.1909 (lat 34)
Franciszek Flaszczyński 1.I.1897 (lat 46)
Bronisław Sentowski 25.I.1905 (lat 38)
Mieczysław Kotowicz 10.XII.1906 (lat 36)
Karol Wiśniewski 4.X.1908 (lat 35)
Leonard Czarniecki 19.IV.1907 (lat 36)
Karol Doczkał 29.XI.1868 (lat 75)
Mieczysław Maciejewski 31.VIII.1911 (lat 32)
Leon Nowak 20.I.1898 (lat 45)
Aleksander Kubuj 9.X.1904 (lat 39)
Edward Gogola 13.I.1911 (lat 32)
Stanisław Rudnicki 25.X.1898 (lat 45)
Ryszard Kloc 26.V.1909 (lat 34)
Jan Grabalski 21.X.1885 (lat 58)
Maksymilian Gutowski 27.I.1891 (lat 52)
Marian Ruciński 21.VII.1899 (lat 44)
Bolesław Pawłowski 26.VI.1916 (lat 27)
Antoni Stasikowski 1.VI.1879 (lat 64)
Mieczysław Pliszkiewicz 4.III.1913 (lat 30)
Stanisław Sztark 8.V.1900 (lat 43)

---

Istnieją doniesienia o tym, że jednej osobie udało się uciec tuż przed rozstrzelaniem.

Dnia 18 listopada 1943 r., w południe, pod murem fabrycznym Tkalni Żyrardowskich Zakładów Przemysłu Lniarskiego, odbyła się jedna z wielu w tym okresie, masowa egzekucja 24 Polaków. Od kul okupanta śmierć ponieśli żołnierze armii podziemnych i cywile. Do miejsca straceń z Pawiaka zostali dowiezieni odkrytym samochodem. W czasie transportu ulicą Słowackiego jeden z więźniów przewinął się przez boczną ściankę samochodu i uciekł między domy. Na ten fakt eskortujący Niemcy nie zareagowali, samochód się nie zatrzymał, ani nie zwolnił. Tak, więc jednemu z aresztowanych udało się uciec z „ramion śmierci” Ulica 1 maja i obecny Plac Jana Pawła II był licznie obstawiony przez Żandarmów, którzy skierowawszy lufy karabinów do góry, czujnie obserwowali otoczenie.
http://muzeumzyrardow.pl/index.php?p=ciekawostki&pack=1&id=17&pack=1