Po Powstaniu Warszawskim ludzie trafiali m.in. do Żyrardowa

Esther Sperling Mayden ur. 25. 07. 1921r. Do wybuchu wojny mieszkała z rodzicami Leną i Marcusem oraz rodzeństwem Lizą i Jacobem w Lubaczowie. Po wybuchu wojny z pomocą syna znajomego Polaka trafia do Warszawy. Później dojeżdża do Warszawy również jej młodsza siostra Liza Rosenberg. Ukrywa się na fałszywych dokumentach załatwonych przez Staszka, syna znajomego związanego z polskim podziemiem. Sama się utrzymuje, pracuje najpierw jako opiekunka do dzieci, później rozpoczyna pracę w sklepie spożywczym "tylko dla Niemców". Kilkakrotnie jest aresztowana, ale nie przyznaje się, nawet gdy jest bita, do bycia Żydówką. Podczas powstania warszawskiego wraz z innymi mieszkańcami miasta trafia do obozu przejściowego. Później do Żyrardowa. Tam poznaje kobietę, u której mieszka do końca wojny. Po wojnie poznaje Jacka Sperlinga, swojego przyszłego męża. Wychodzi za mąż w Łodzi i wyjeżdża wraz z mężem najpierw do Niemiec, później do USA. Jej siostra odnajduje się w obozie pracy w Niemczech. Po wojnie wyjeżdża do Izraela. Rodzice giną w Lubaczowie.
USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education Leavey Library 650 West 35th Street, Suite 114 Los Angeles, CA 90089-2571

https://new.getto.pl/pl/Zrodla/Wywiad-US...ing-Mayden

---

Warszawiacy trafiali do obozu przejściowego Durchgangslager 121 Pruszków widoczny przy torze kolejowym na trasie pociągu z Żyrardowa do Warszawy. Ciekawe ilu ludzi po zwolnieniu trafiło do Żyrardowa...
http://www.sppw1944.org/index.html?http:...szkow.html

Wywiad USC 45829 - Roma Kupperman - Żyrardów

Wywiad USC 45829 - Roma Kupperman

Roma Kupperman z d. Asz. ur. 01. 02. 1923r. w Warszawie. Córka bogatego handlarza drogimi tkaninami. Romie Asz i jej rodzicom pomaga przez całą okupację Henryk Namowicz, polski policjant poznany podczas okupacji. Gdy tarfia z rodzicami do getta, firma jej ojca zostaje im ukradziona przez Polaka, który był przyjacielem ojca od dziecka. W getcie pracuje w jednym z szopów. Ucieka wraz z matką, Felicja Asz z getta dzięki przekupionemu strażnikowi niemieckiemu. Na stronie aryjskiej ukrywa się pod nazwiskiem Maria Lipczyńska. Razem z matką zamieszkują w domu wdowy z małym synkiem na Żoliborzu. Jej ojciec Chaim Asz też ukrywa się na Żoliborzu. Często się wzajemnie odwiedzają. Po denuncjacji i wizycie gestapo postanawiają się rozdzielić. Rodzice zamieszkują razem, Roma wyjeżdża do podwarszawskiej wsi i tam się ukrywa na farmie samotnej kobiety z sześcioma synami. Wraz z nią ukrywają się tam dwie inne Żydówki. Pewego wieczoru poznaje Gaskonia, który współpracuje z AK i proponuje jej pomoc. Dzięki niemu zamieszkuje u jego narzeczonej Jadwigi Frankowskiej w Warszawie. Frankowska pomaga jej przez bardzo długi czas. Załatwia jej też pracę. Gdy wybucha powstanie warszawskie Roma Asz trafia do Żyrardowa do rodziny Gaskonia. Tam doczekuje wyzwolenia. Po wojnie nie odnajduje rodziców. Wyjeżdża dzięki pomocy dalekiej kuzynki i jej zięcia do Wielkiej Brytanii.



https://getto.pl/en/Sources/Wywiad-USC-4...-Kupperman